Ger tilawt d twargit

« Aɣrum n Yihaqqaren » n Aksil Azergi

Ungal-a, da isawal ɣef yan uneɣmas ittyassnen s tirra-nnes ɣef tudert d umezruy n yimezdaɣ n udrar ameq°ran, g imagraden-nnes itteffɣen g yiɣmisen. Ass mi d-iffeɣ seg ukurmu, yufa-d imarawen-nnes mmuten ur ten-d-issakel, iqqim min tawacult.

Yuzen-t umeddak°el-nnes Markus s ɣur Aksil nna igan ameddak°el n baba-s, Aksil illan g yiɣrem n Tgedrin. Idda iqqim ɣur-s allig iswanfa, iɛent-as abrid s adrar ameq°ran, acku ar irezzu ɣef ka n umsedrar as-ittalsen tamacahut n tudert-nnes ad ɣif-s isiwel g wungal-nnes. Iswanfa ɣur-s ar tifawt, issken-as abrid ɣer iɣrem n Uwrir n Yimzilen. Iddu.

Iney ɣur Sekku g tmirsidist-nnes ittenherwilen ɣef ubrid. G ubrid ikti-d temẓi-nnes ar deg-s iswingim, allig nn-beddan ɣef wuggug n yimesulta. Imsawal id-sen Sekku, ttren-asen tikarḍiwin-nnsen, allig t-inn gulan, suggzen-t, kksen-as tissufra-nnes afen-nn ɣur-s kra n yedlisen d yitsent tesfifin n tkabart n “Imesdurar”, ar t-seqsan mani-nn ira ? Ma s idda ? Inna : “nekk d aneɣmas, riɣ ad uruɣ ɣef udrar, ɣef izerfan n uwdan g tmurt-nneɣ…” irar-as umsalu n wis da neqqan ineɣmasen ur da ttaǧǧan anaɣis-nnes ad yili, dinna g ufan ca n uneɣmas ad tkenfen. Inna ger-as d iɣef-nnes “yuf is ssbeɣseɣ iman-inew, mmten d argaz ula asen-festiɣ”, irura-yasen awal, inna: “aǧǧat-i, ur riɣ ad geɣ winnun ula tgam winnu !”.

Ar itteddu imiḥ yaf yiwen umsedrar isem-nnes Meksa, inna-yas : “mecta aya ɣif-k rezzuɣ, xseɣ ad tiliḍ ger medden nna ɣef aruɣ ungal-inu”. Ur iri Meksa ad as-yumu g wungal, ur iri ad ittukref ger isekkilen-nnes. Ar as-ittales uneɣmas ayenna yad yaru ɣef imesdurar, ssiɣen afa g umerdul, ttin-asen wuccan ar ten-suguren. Ar isawal uneɣmas allig igen Meksa, yasi-d aɣanib-nnes d walug ibdu diɣ ar itturu, imik s imik ard ttenmilin wuccan, imaḥ yakey d iqqucan-nnsen icwan ar ttcerragen tafekka-nnes, netta igren tafriwin s afa ireẓ aɣanib, uɣul wuccan rulen. Uccan winin ur iḥmilen imesdurar, ula ran ad ittyara yiɣef n yinẓad ɣif-sen, ur rin tidet ad tettyara ula tt-issen ugdud. Aneɣmas seg wass g ibda tirra ɣef umrggaru g yimesdurar ayed tɣ°ebbez tilawt-nnes g wirga d yiniɣan d wuccan. Ayenna t-umẓen yimsulta ar t-seqsan ɣef mayed as-isseknen abrid ɣer udrar, ggzen ɣif-s s titwat, isx°ertem ur da ittrara i yseqsiten-nnsen, iggal ur izzenza Markus ula awd yan g yimeddukal-nnes.

Idda g ubrid, ibedd-nn ɣef Meksa g udrar hat immut, ur issin nebren wuccan tafekka-nnes, zellɛen-tt. Izrey Meksa g udɣar, yuǧǧa tafekka-nnes i ywaɣzniwen, iddu s iɣrem as-d-inmalan, ḍfaren-t allig nn-igula iɣrem n Uwrir n Yimzilen, wiyyha n unna t-iskecmen s ɣu-s ičča-t wafa. Kerfen-t s yan igejdi ammas n yiɣrem, deffir n uyenna t-id-ssafɣen ɣur yat temɣart tawessart g taddart-nnes. Nnan i wneɣmas yuf is tenɣiḍ neɣ tukreḍ ula tsawleḍ ɣef yimezdaɣ n udrar, itter-asen awal allig isawel. Tenḍud temɣart tenna “idetta wawal-nnes, mec tram ad ttenɣim, nɣat-i akid-s !”, teldi-d uzzal seg titar n yiwen g yiregzen, tebbey akarif i wneɣmas. Ifesta umɣar, ig diɣ uneɣmas ilelli. Ayenna iffeɣ ɣur temɣart, yameẓ abrid iddu, isal inarez ad yaf mami isselsa tamacahut-nnes.

Dat ad ikcem s iɣrem n Tinifsan, iffer tiɣawsiwin-nnes g wakal ddaw tseklut n tasaft, af-ad as ur yini awd yan aweṭḥaḥ. Iddu iseqsa g umeddak°el-nnes Akli, maca ur t-inn-yufi, nnan-as iffeɣ iɣrem, mlen-as iɣrem g ila, iddu ẓar-s. Ayenna t-yufa, yules-as mayed as-ijṛan allig iffeɣ dinnaɣ, issekcem yan umsebrid s taddart-nnes, ibedd id-s allig irul i yemsulta nna tiḍfaren. Inna i Wakli ad ɣif-s isiwel g wungal-nnes, maca ur iri.

G ubrid-nnes ɣer Agerḍ n Uẓru, imleqqay d yan urgaz g ubrid isem-nnes Iccu, smunen abrid acku ddan ak° s yiwen udɣar, inna-yas : “nekk da rezzuɣ ɣef ka n urgaz neɣ awd tameṭṭut izeddɣen ungal-inu”. Irar-as urgaz n wis ira ad yumu g wungal-nnes, imdez uneɣmas ar as-ittales i Iccu ayenna yar, maca ur tissusim uyenna fell-as yaru uneɣmas, acku ira ad as-isnem aḍu, iwḥel g wawal d usselku… inker-d tifawt hat iffeɣ Iccu tamacahut, issenker tirit ger isekkilen irul. Inker uneɣmas yaley ɣer adrar, netta nn-igulan yinniy-d Iccu izwar i wkabar n yiregzen, ddan s adɣar nna g zzrin iḍ is t-inn ur ttafan, bḍan ɣef tkabarin, ar t-ttnadan. Yufa yan ifri, iffer dig-s. Nadan-t allig yaɣ yiḍ, iɣal uneɣmas is ddan, iffeɣ-d yinney Iccu issaɣ afa ar ittɛemmaṛ atag, iddu ẓar-s, iɣal is walu ɣas netta, tta immxiben gan Iccu d tamdit s t-ttamẓen, ayenna s day iɣ°ejdem ttin-as iregzen. Izuḥ ikkes-d ajenwiy, isires-t i Iccu ɣef umegreḍ, issiwed-ten s menɣiwt-nnes mec ur ddin. Iddeɣ-asen intel inn-as i Iccu : “iwa mec triḍ ad id-sen tmuneḍ tedduḍ, triḍ ad nmun nekk id-k yallh !” imun id-s Iccu, ddun tanila n yiɣrem n Yiɣil n Yisemsiden, nitni t-inn-inmalan inniyen iserdasen hat tin-as, ar ten-sdiddiyen, irar-asen yiwen urgaz awessar awal, nɣin-t g udɣar, gin mulley i ymezdaɣ n yiɣrem, nɣan iregzen, tiwetmin, tislemyiwin… ur uǧǧin awd ccu : “tannayeḍ s wallen-nnek, ha n mayed ran, da ttafan amdaz ig da neqqar medden, ur rin mayed isawalen!

Iɣawel s iɣrem n Uwrir, ad asen-yales i medden isalan n udrar d Iɣil n Yisemsiden nna ix°lan, ur t-uminen tizwiri allig asen-yules tamacahut n yimesdurar. Iqqim ɣas netta, ildi-d diɣ alug-nnes ar itturu, imaḥ gnt-d ɣif-s tgaritin anbatri, zzwiɣen idammen-nnes tafriwin n walug g itturu. Imcuced, iffer ḍart yat tseklut, allig ten-yanney, izzuɣer tafekka-nnes ak° izegg°aɣen s yidammen, ad issenjem iman-nnes af-ad yales i wgdud tamacahut n yiɣerman. Yufa yan yifri ilɣes dig-s, maca iḍfar yiwen anaɣiz-nnes allig t-yufa. Camla inzeɣ-d ẓar-s amrig-nnes ad t-ineɣ, uten-t-id imesdurar g deffir, irẓem uneɣmas allen hat immut ufɣaniy nna iran ad t-ineɣ, imdez ur dd netta ayd immuten. Isnimmer-ten, kigan dig-sen imeḥḍaren g tesdawitin, munen sɣin imrigen, bedden ibeddi n yan urgaz ad nnaɣen mgal n Yifɣaniyen d yimeddukal-nnsen, ggallen s yiman n yiregzen ifkan idammen-nnsen ɣef tlelli n udrar, ttnaɣen ar d-yali wass. Yummer uneɣmas yasi-d alug-nnes, yuru s tirra tizurarin : “Asirem ilula-d deg yiɣed n yiɣrem n Yiɣil n Yisemsiden”, iger taɣuyyit inna : “Asirem ilula-d ilula-d !… ”.

Tawda ayed yuǧǧan amyaru allig iẓḍa ungal-nnes g twargit. Tawinest tamezwarut n wungal tga-tt : « Gneɣ… Ar twarageɣ is da ttwarageɣ ». Tameggarut « Zziɣ ɣas tawargit » ! Iddeɣ ur nɣiy ad nini ayenna nra, ar nettwarag, maka awed g twargit negg°ed i titiwat d i wallen n umexzen. Netta ira ad nwareg tiwargiwin ira, nek°ni nra ad nwareg s tlelli d izerfan. Teccar tidet d twargit g wungal. Da nzerrey seg yiwen s wayeḍ min ad nakey. Ur da nettisin is nella g twargit midd g tilawt. Acku amyaru da ittwarag is da ittwarag. Tawargit agensu n twargit. Awed agensu n twargit n twargit illa umexzen d usataɣ-nnes ittmran g yiman n medden.

Tin Hinan Zelmat

Laisser un commentaire